„Niezadowoleni-niepokorni” oto jak nazywano opozycjonistów zarówno wywodzących się z klasy robotniczej jak i inteligencji. „Inteligencką grupę pokoleniową tworzą ludzie mniej więcej 30-35 letni. Doświadczeniem wyodrębniającym ich jako pokolenie, są przeżycia związane z tzw. Wydarzeniami Marcowych w 1968 roku. Drugą grupę wśród robotników, tworzą ludzie w przedziale – mniej więcej 24-28 lat. Ich doświadczeniem pokoleniowym jest przeżycie wydarzeń czerwcowych z 1976 roku ”[1]. Oto w jaki sposób charakteryzuje te dwie grupy społeczne, Ireneusz Krzemiński autor książki „Proces formowania Solidarności 1980”:
Obydwie grupy: inteligencka (zwana inteligencją twórczą, ludźmi kształtującymi poglądy innych, zwani niekiedy „rewizjonistami”) jak i robotnicza, wzajemnie kumulowały swoje działania. Wzajemny kontakt tych środowisk formował krąg społeczny wokół organizacji, które przede wszystkim tworzyły, podtrzymywały niekwestionowaną więź duchową. Kontakty inteligencji z grupami robotników niezaprzeczalnie pomagały tym drugim w ich rozwoju intelektualnym. Kontakty takie prowadziły do zanikania podziału klasowego, gdzie swoboda zrzeszania się była celem nadrzędnym a co za tym idzie pozwalała na osiągnięcie porozumienia. Wszystkie działania opozycjonistów miały na celu ograniczeniu m.in. biurokracji i wyzysku robotnika. A jedną z form tych zmian była całkowita demokratyzacja oraz reformy w państwie. To właśnie świadome uczestnictwo, decydowanie i samorządność były wyznacznikami „nowej świadomości”.
Reakcje opozycji i jej wystąpienia wiązały się z panującym reżimem komunistycznym, jako pewien sprzeciw wobec działań władz. Sprzeciw wobec braku dostępu do informacji, kultury, oświaty (ale bardziej wiarygodnej niż tej oficjalnie przyjmowanej).
Głównym źródłem wystąpień były kręgi robotnicze. Wokół stoczni na Wybrzeżu jak i kopalni na Dolnym Śląsku powstawał bunt, który podsycała katastrofalna sytuacja gospodarcza kraju. Ośrodkami tworzenia nowych związków zawodowych były komitety strajkowe w zakładach pracy oraz Międzyzakładowe Komitety Strajkowe i ich odpowiedniki. Międzyzakładowe Komitety Założycielskie przyczyniły się do stworzenia regionalnej struktury Niezależnego Związku Zawodowego „Solidarność” (dnia 17 września 1980 roku).
[1] I. Krzemiński, Proces formowania …,, s.55.